اموزش برق ساختمان
مرحله اول:
۱ – کشیدن نقشه ساختمانی شامل سیستمهای روشنائی – سیستمهای صوتی – سوکتهای برق – تلفن – آنتن – آیفون – فن کوئیلها – اطفاء حریق – برق اضطراری و موتور خانه.
۲ – اجرای نقشه روی کار.
۳ – تراز کردن کل قوطی کلیدها و کشیدن خطِ تراز با چک لاین.
۴ – شیار زدن مسیر لولهها با شابلون ودستگاه شیارزن.
۵ – کندن قوطی کلیدها با دستگاه.
۶ – سوراخ کردن روشنائی سقفی توسط دستگاه (در مورد سقف کاذب، روی سقف ساپورت خورده و روی آن لوله فیکس میشود).
۷ – نصب قوطی کلید روی دیوار توسط شابلون و تراز کردن دقیق آنها.
۸ – جوشکاری و ساپورت زدن برای فیکس کردن لوله پولیکاهای که برای ورودی و خروجی لولههای که داخل جعبه فیوز آورده میشود.
۹ – جوشکاری و ساپورت زدن برای فیکس کردن لوله پولیکاهای که برای ورودی و خروجی لولههای که داخل جعبه آنتن و تلفن آورده میشود.
۱۰ – اجرای لوله پولیکا گذاری توسط گرما و خم کاری توسط مشعل و فنر و آب بندی آن توسط چسب پولیکا.
۱۱ – جوشکاری و ساخت ساپورت برای سینی برق بر روی داکت مشخص شده از روی نقشه (این سینی برقها برای ورود کابلهای برق تلفن آنتن ماهواره و …. نیازهای ساختمان به طور مجزا داخل داکتهای ساختمان فیکس و وارد باکسهای مورد نیاز خود میشود).
۱۲ – پوشش کامل روی لوله پولیکاهای که در کف ساختمان کار شده است.
۱۳ – نصب جعبه فیوز و تراز کردن آن در جاهای مشخص توسط نقشه.
۱۴ – نصب جعبه آنتن و ماهواره و تلفن و تراز کردن آن در جاهای مشخص توسط نقشه.
۱۵ – تامین ارتینگ ساختمان (نصب پلیت و سیم مسی وزغال ونمک برای راه اندازی چاه ارت و ازآنجا به سینی برق و به مصرف کننده ها)
۱۶ – لوله فولادی گذاری در شرایطی که نقشه تعیین کرده است (در پارکینگهای اداره جات داخل روشنائی آسانسور وروشنائی موتور خانه).
مرحله دوم:
(بعد از کف سازی و کاشی کاری و سفید کاری دیوار)
۱ – تمیز کردن قوطی کلیدها وبریدن لولههای اضافی روی کار.
۲ – سیم گذاری داخل لوله پولیکا (رنگ سیمها و قطر سیمها و جنس سیمها از روی استاندارد انتخاب میشود)
۳ – انداختن کابل شیلد دار برای بلندگوها وازآنجا به ولومهای همان اتاق و از آنجا به فیشهای پشت آمپلی فایرها.
۴ -کابل کشی برق از داخل جعبه فیوز و رد کردن داخل سینی برق و بست زدن و از آنجا به زیر کنتور (درصورت داشتن دیزل ژنراتوراین کابلها داخل موتور خانه و وارد تابلوهای مخصوص خودش میشود).
۵ – کابل کشی تلفن –آنتن ماهواره وآیفون ازتابلوهای مخصوص خودش و رد کردن داخل سینی مخصوص خودش و بست زدن کابلها و از آنجا به باکسهای مخصوص خودشان.
۶ – اتصالات سر سیمها در داخل قوطی کلید- جعبه فیوزها – روشنائیها – توکارها – و جعبه آنتن – ماهواره- تلفن – اطفاء حریق- UPS (نصب دستگاههای تغذیه UPS به شرکتهای مسئول مرتبط میشود)
۷ – قلع اندود کردن کل اتصالات و سر سیمها توسط حوضچه قلع
۸ – عایق کاری اتصالات توسط وارنیش حرارتی (جایگزین لنت برق).
۹ – اجرای کابل کشی مربوط به بیرون ساختمان نصب نور افکنها در نما.
مرحله سوم (بعد از نقاشی و کف تمام شده):
۱ – بستن کلید و پریز و تراز کردن آنها
۲ – بستن ترمینال روی سر سیم ها.
۴ – نصب دتکتورهای دود و شستی آنها روی جاهای تعیین شده. ۵ – نصب فیوزها داخل جعبه فیوز و وایرشو زدن سرسیمها و فیوز بندی آنها
۶ – نصب آیفون تصویری بستن سوکتها و شستیهای مربوط به آن.
۷ – نصب آنتن مرکزی و سوئچینگهای مربوط به آن
۸ – نصب سوئچینگهای ماهواره (نصب و راه اندازی ماهواره برعهده شرکتهای مربوط میباشد)
۹ – نصب چشم لایتینگ در راه پله و پارکینگها
۱۰ – نصب چشم لایتینگ در سرویسها برای هود مرکزی (این چشمها پس از عمل کردن به کنتاکتور و سپس کنتاکتور به سانتیفوژ فرمان داده و باعث تهویه سرویسها میشود)
۱۱ – نصب نور مخفیهای داخل سقف کاذب و کفیهای روی سرامیک.
نصب تجهیزات برقی:
– نصب تابلوی برق موتورخانه (تجهیزات داخل تابلوبرق بر اساس نیازهای موتور خانه انتخاب و توسط تابلو ساز ساخته میشود)
– نصب پایه سینی برق روی دیوار وفیکس کردن سینی برق روی آن.
– نصب لوله زیرسینی برق و از آنجا روی الکتروموتورها و ترموستاتها و مصرف کنندههای دیگر.
– کابل کشی از تابلوبرق روی سینی برق و داخل لوله ازآنجا سر الکتروموتورها و ترموستاتها و مصرف کننده ها.
– وایرشوزدن و شماره زدن سر سیمها و بستن آن روی تخته کِلِم الکتروموتورها وترموستاتها و مصرف کنندهها واز آنجا به ترمینال زیر تابلو برق.
انواع کلید و طریقه اتصال آنها :
کلید یک پل:
*کاربرد مدار الکتریکی کلید یک پل:
از این مدار برای قطع و وصل وسایل الکتریکی و روشن و خاموش کردن لامپها در اتاق های کوچک ، انباری ، حمام ، آشپزخانه و توالت استفاده می شود.
*طریقه اتصال کلید یک پل:
در این مدار ابتدا سیم فاز به کنتاکت تخت فیوز وصل و سپس از کنتاکت سر فیوز به جعبه تقسیم می رود. سیم فاز از جعبه تقسیم به یکی از ترمینال های کلید یک پل وصل می شود. از ترمینال دوسیم کلید یک پل ، سیم برگشت به یکی از ترمینالهای سرپیچ وصل و سیم نول به ترمینال بدنه ی سرپیچ متصل می شود.
کلید دوپل
*کاربرد کلید دوپل:
این مدار در محلهایی که دو دسته لامپ در کنار هم وجود دارد به کار می رود. مانند اتاق های پذیرایی بزرگ که بیش از یک لامپ و یا لوستر دارند که باید در یک زمان یک دسته و زمان دیگر دسته دیگری از لامپها و در موقع دیگر دو دسته لامپها روشن شوند.
*طریقه اتصال کلید دوپل: سیم فاز را بعد از عبور از فیوز به جعبه تقسیم برده و از آنجا به پیچ مشترک کلید دوپل که معمولا به رنگ قرمز یا با حرف P مشخص گردیده است وصل می کنیم. از دو پیچ غیر مشترک کلید دو سیم به نام سیمهای برگشت فاز به ته دو سرپیچ برده و به آن وصل می کنیم. سرپیچ ها را از بدنه به طور مستقیم به نول شبکه متصل می نماییم. چنانچه تعداد لامپها بیشتر از دوتا باشد. سرپیچها به دو دسته تقسیم می شوند که هر دسته دویا چند سرپیچ باهم موازی شده اند. در این صورت سیم برگشت و هم چنین سیم نول به نقطه ی اتصال مشترک سرپیچها وصل می شوند.
کلید تبدیل
*کاربرد کلید تبدیل:
از کلید تبدیل برای روشن و خاموش کردن یک لامپ یا یک گروه لامپ از دو نقطه مورد استفاده قرار می گیرد. معمولا برای راهروها ، راه پله ها و سالن های بزرگ که خروجی های مختلف دارند و نیز واحدهای مسکونی استفاده می شود.
*طریقه اتصال کلید تبدیل:
سیم فاز بعد از عبور از فیوز به پیچ مشترک یکی از کلیدها وصل می شود. از دو پیچ غیر مشترک کلید تبدیل دو سیم برگشت به دو پیچ غیر مشترک کلید تبدیل دو سیم می رود. از پیچ مشترک کلید دوم یک سیم به طرف ته سر پیچ برده می شود و سیم نول به طور مستقیم به طرف دوم سرپیچ لامپ متصل می شد.
رله راه پله
*کاربرد رله راه پله:
این مدار برای خاموش و روشن کردن لامپ راه پله ها از چندین نقطه مورد استفاده قرار می گیرد.
*طریقه اتصال رله راه پله:
چون رله راه پله دارای یک کلید سه وضعیتی و یک رله (سیم پیچ) و کنتاکت (کلید) وصل است، باید به صورت زیر عمل کرد: سیم فاز به مشترک کلید سه وضعیتی وصل می شود و از پیچ شماره یک سیمی به شستی ها برده می شود. برگشتی شستی ها را به رله (سیم پیچ) متصل می کنیم و از طرف دیگر سیم پیچها را به سیم نول وصل می کنیم. از همان نقطه شماره یک به کلید اتصال دهنده رله برده (این عمل معمولا در داخل رله انجام شده) و بازگشت فاز را به ته سرپیچهای لامپ متصل می کنیم. هرگاه کلید در حالت یک باشد با فشار دادن شستی ها ، لامپها برای زمان تنظیمی روشن مانده و بعد از گذشت آن زمان مدار قطع می شود. برای اینکه بتوانیم به طور دایم لامپها را روشن نگه داریم سیمی از پیچ شماره دو گرفته و به ته سرپیچها می بریم. باید توجه داشت که کارخانه سازنده رله راه پله ، طریقه اتصال آن رله را رسم کرده ، روی بدنه آن نصب می کند که باید در موقع استفاده از آن به نقشه آن توجه کرد.
کلید صلیبی
*کلید صلیبی و کاربرد آن:
از این کلید در جاهایی استفاده می شود که بخواهند یک یا چند لامپ از چند نقطه (بیش از دو نقطه) روشن و خاموش کنند. برای این کار ، باید در ابتدا و انتهای مدار یک کلید تبدیل و بین آنها یک یا چند کلید صلیبی قرار داد.
*طریقه اتصال کلید صلیبی:
از دو پیچ کلید صلیبی به دو سر یک کلید تبدیل و از دو پیچ دیگر به کلید تبدیل بعدی وصل می کنیم. معمولا دو پیچ کلید صلیبی را برای ورودی و دو پیچ دیگر را برای خروجی در نظر می گیرند که در هیچ شرایطی این پیچها به هم ارتباط نداشته باشند. این دو پیچ را می توان بوسیله یک اهم متر تشخیص داد. سپس یک مشترک کلید تبدیل را به فاز و از مشترک کلید تبدیل بعدی به لامپ وصل می کنیم. دو نوع کلید صلیبی موازی و کلید صلیبی متقاطع وجود دارد که عملکرد آنها یکی است. ولی از نظر ساختمان و سیم کشی با یکدیگر تفاوت دارند. در نوع متقاطع دو سیم ورودی به دو پیچ کلید که در یک امتداد هستند وارد می گردد و از دو پیچ دیگر که آنها نیز در یک امتداد هستند، دو سیم خروجی گرفته می شود.
کلید فتوسل:
*فتوسل:
برای روشن و خاموش کردن اتوماتیک لامپهای خیابانها و محوطه های عمومی از این مدار استفاده می شود. در این مدار فتوسل از طریق تقویت کننده به رله ای فرمان قطع یا وصل را می دهد. یک کلید یک پل دوراهه می تواند کل مدار را قطع کند. در صورتی که کلید وصل باشد اگر با فرمان فتوسل رله نیز وصل شود، کنتاکت باز رله سیته شده و چراغ ها روشن می شوند. در این مدار تقویت کننده نیز باید از طریق شبکه تغذیه شوند.
دیمر:
*دیمر و کاربرد آن: دیمر وسیله ای است که توسط آن می توان شدت نور لامپ را کم یا زیاد کرد. دیمر معمولا در سالن های نمایش مورد استفاده قرار می گیرد.
*طریقه اتصال دیمر:
ابتدا سیم فاز به ترمینالی که فیوز داخل دیمر پشت آن قرار دارد، وصل می شود. سپس از ترمینال دیگر دیمر سیم برگشت فاز به سرپیچ لامپ می رود. سیم نول نیز مستقیما به سرپیچ وصل می شود.
کلید کولر:
*کلید کولر و کاربرد آن:
از این کلید برای روشن و خاموش کردن کولر و تغییر دور موتور آن و خاموش و روشن کردن پمپ کولر استفاده می شود.
*طریقه اتصال کلید کولر: فاز را به پیچ کلید یک پل روشن و خاموش برده و همان محل به کلید یک پل پمپ اتصال می دهیم. از پیچ دیگر کلید پمپ سیمی به پمپ کولر برده و طرف دیگر پمپ کولر را به سیم نول وصل می نماییم. برگشت فاز از کلید روشن و خاموش به مشترک کلید تبدیل (جهت تند و کند کردن دور کولر) برده می شود (این عمل معمولا در خود کلید انجام گرفته است). از دو پیچ غیر مشترک کلید تبدیل به موتور کولر سیم کشی می نماییم و یکی را به Hi )تند) و دیگری را به Lo )کند( وصل می کنیم و Com )مشترک) موتور کولر را به سیم نول اتصال می دهیم.
رله ضربه ای:
*رله ضربه ای و کاربرد آن:
برای راه پله ها و محل هایی که مصرف کننده باید از چندین محل خاموش و روشن شود مورد استفاده قرار می گیرد. بدون اینکه زمان مطرح باشد یعنی به طور اتوماتیک مدار قطع نشود.
*طریقه اتصال رله ضربه ای:
بعد از اتصال فاز به شستی ها سیم بازگشتی از همه آنها به بوبین رله وصل می شود و طرف دوم سیم پیچ رله مستقیما به نول اتصال پیدا می کند. در ضمن سیمی را از فاز به یکی از پیچ های کلید رله اتصال داده و بازگشت آن را به ته لامپ می بریم. ترمینال دیگر سرپیچ توسط سیمی به طور مستقیم به نول متصل می شود.
پریز برق چیست؟
پریز برق وسیله ای است که اجازه میدهد دستگاه هایی که با برق کار میکنند به منبع تغذیه جریان متناوب اصلی در یک ساختمان متصل شوند. پریز های برق در آمپر و نرخ ولتاژ، شکل ظاهری، اندازه و نوع اتصال متفاوت هستند و انواع استفاده شده در هر کشور توسط استاندارد های ملی آن مشخص می شوند.
پریز ها وسیله ای هستند که برای اتصال سیم ها در سیم کشی های ثابت و قابل انعطاف مانند دوشاخه لوازم برقی استفاده می شوند، و دارای انواع مختلفی مانند تک فاز و یا سه فاز هستند و بر اساس نوع حفاظت دسته بندی می شوند. برخی از آن ها دارای اتصال به زمین بوده و برخی دیگر بدون اتصال به زمین هستند.
پریز های قدیمی فقط دارای یک ورودی برای اتصال دوشاخه های برق بودند اما امروزه پریز های سوکتی برای اتصال به اینترنت و تلفن نیز تعبیه شده است.
حال که راجع به پریز اطلاع اولیه را به دست آورده ایم، بهتر است که به سراغ انواع پریز ها برویم و با آن ها نیز آشنا شویم.
انواع پریز برق:
پریز ها انواع متفاوتی دارند که شامل پریز برق ارت دار، پریز آنتن مرکزی، پریز برق یو پی اس، پریز شارژ، پریز ام کا و …. می شود. پریز برق ارت دار مجهز به سیمی به نام سیم ارت یا همان سیم اتصال به زمین است و مکانیزم آن به این صورت است که الکتریسیته ساکن به وجود آمده در مدار را تخلیه کرده و به زمین منتقل می کند که در این صورت از برق گرفتگی کاربر جلوگیری می کند. پریز آنتن مرکزی: نیز در ساختمان هایی که تعداد زیادی گیرنده تلویزیونی وجود دارد برای اتصال فیش آنتن مرکزی استفاده می شود.
پریز برق یو پی اس: اصطلاح UPS مخفف عبارت Uninterruptible Power Supply به معنی منبع تغذیه بدون وقفه می باشد. ویژگی این پریز آن است که سیستم های یو پی اس این قابلیت را دارند که در صورت اتصال وسایل برقی یا سیستم های برقی به آنها، نوسانات و شوک های ناشی از قطع و وصل برق را کنترل کنند و در صورت وصل بودن دستگاه به پریز یو پی اس این امکان فراهم می شود که با قطع برق دستگاه مورد نظر همچنان روشن بماند.
در تصویر بالا مشاهده می کنید که سیم فاز وارد یکی از پایه های بالاست شده ( فرقی نمی کند، کدام پایه ) و از پایه دیگرِ بالاست خارج می شود و به یکی از پایه های مهتابی وصل می شود.
نقشه مدار مهتابی با بالاست الکترونیکی در نقشه زیر مشاهده می کنید که فاز و نول به صورت مستقیم وارد بالاست الکترونیکی شده و از بالاست چهار رشته سیم به لامپ مهتابی وصل شده است.
فواید بالاست های الکترونیکی نسبت به بالاست های مغناطیسی در این است که: حذف استارت از مدار مهتابی کاهش مصرف برق به میزان ۴۰ درصد حذف چشمک زدن لامپ مهتابی در زمان روشن شدن و پس از آن خلاصی از سر و صدای ویز ویز در مهتابی تولید گرمای بسیار پایین افزایش چشمگیر طول عمر لامپ مهتابی جلوگیری از سیاه شدن دو سر مهتابی.
نقشه مدار لامپ خیاری
سیستم های اعلام حریق: (متعارف Conventional) و (آدرس پذير Addressable) براي آگاهي از يک آتش سوزي در اولين لحظات وقوع و اطفاء سريع آن ، نياز مبرمي به وجود يک سيستم اعلام و اطفاء حريق مي باشد . امروزه با توجه به حوادث بـوجود آمده بايد براي جلوگيري از هرگونه اتفاق ناخـواسته تـدبيري بيانديشيم . سیتم اعلام حریق، به مجموعهای از قطعات الکترونیکی گفته میشود که وظیفه آشکارسازی حریق در اماکن مختلف را بر عهده دارد. و زمانی که آتش، دود، مونوکسید کربن و حرارت بوجود می آید شروع به کار می نماید و آژیر خطر را به کار می اندازد و به ساکنین محل هشدار می دهد. سيستم اعلام حريق به مجموعه اي از قطعات الکترونيکي گفته مي شود که وظيفه آشکارسازي حريق در اماکن مختلف را بر عهده دارد. هر سیستم اعلام حریق از بخش های زیر تشکیل شده است: کنترل پنل اعلام حریق دتکتور اعلام حریق شستی اعلام حریق آژیر اعلام حریق منیع تغذیه کنترل پنل اعلام حریق در واقع قلب سیستم به شمار می آید و ورودی ها و خروجی های سیستم را نظارت و کنترل می کند انواع سيستم هاي اعلام حريق: سيستم اعلام حريق متعارف Conventional – سيستم اعلام حريق آدرس پذير Addressable
سيستم اعلام حريق كانونشنال يا متعارف
سيستم هاي متعارف از نوع قديمي ترين سيستم هاي اعلام حريق است که علي رغم تغييرات کيفي اندک ، همچنان مورد استفاده قرار مي گيرند . دراين سيستم چندين آشکارساز و شستي که يک منطقه از ساختمان را پوشش مي دهند در قالب يک مدار ، به هم پيوسته و به تابلوي کنترل مرکزي متصل مي شوند .
بنابراين هر مدار نماينده يک منطقه است . نحوه هم بندي تجهيزات کشف و تشخيص نسبت به تابلوي کنترل مرکزي به صورت شاخه اي و يا به عبارت ديگر شعاعي است . هر تابلوي کنترل مرکزي متعارف مي تواند 16،12،8،4،2 و يا مدارهاي بيشتري را پشتيباني کند.
در شرايط عادي ، آشکارسازها جريان بسيار کمي را از خود عبور ميدهند(در حدود 100 ميکرو آمپر يا کمتر) . اما در صورت بروز شرايط حريق و آشکارسازي ، جريان عبوري از آنها بنا به نوع تابلوي کنترل مرکزي افزايش يافته و ممکن است تا 50 ميلي آمپر برسد.
باافزايش جريان ، ممکن است ، اختلاف پتانسيل تا ٥ ولت کاهش يابد ، درحالي که در حالت اتصال کوتاه ، اختلاف پتانسيل به صفر خواهد رسيد . همين اختلاف ، تابلوي کنترل مرکزي را قادر مي سازد تا بين حالت هشدار و اتصال کوتاه تمايز قايل شود .
بطور کلي و صرف نظر از مقدار مشخص جريان ، مي توان ٤ حالتي که سيستم متعارف در آن قرار مي گيرد را بشرح ذيل خلاصه نمود :
– حالت عيب : جريان کم يا قطع جريان
– حالت عادي :جريان در محدوده اي مشخص
– حالت حريق :جريان زياد
– حالت اتصال کوتاه : جريان زياد غير عادي
در داخل شستي ها نيز يک مقاومتي 470 يا 680 اهمي با سوييچ سري شده است که مقدار جريان را به هنگام بروز حالت هشدار محدود مي کند . اين مقاومت امکان مي دهد تا ، تابلوي کنترل مرکزي بتواند بين شرايط هشدار و اتصال کوتاه تمايز قايل شود . براي تشخيص قطع شدگي يا مدار باز آژيرها نيز – که بايد در هر سيستم حداقل دو مدار از آن ها وجود داشته باشد- بايد از مقاومت مناسب انتهاي خط استفاده شود .
در اغلب سيستم هاي متعارف ،مدار هشداردهنده صوتي از مدار کشف و تشخيص که مبناي تعيين مناطق هستند جداست ، اما در گونه اي از سيستم هاي متعارف که به سيستم متعارف دو سيمه معروف است ، مي توان آژيرها را نيز در مسير آشکارسازها و شستي ها قرار داد . که در اين صورت ، صرفه جويي قابل توجهي در مقدار لوله گذاري و سيم کشي به عمل خواهد آمد .
آشکار سازهايي که در سيستم متعارف به کار گرفته مي شوند داراي عملکردي رله گونه و داراي دو حالت عادي و هشدار هستند که حساسيت آن در کارخانه سازنده از پيش تنظيم شده و نمي توان تغييري درآن به وجود آورد . در هر منطقه متعارف يا مدار انشعابي يک منطقه نبايد بيش از 40 آشکار ساز قرار گيرد .
بطور خلاصه :
سيستم اعلام حريق متعارف سيستمي است كه درآن اجزاي ميداني مانند دتكتورهاي دود و حرارت و شستي هاي اعلام حريق به صورت آنالوگ همگي به طور موازي به يك زوج سيم متصل ميشوند. در صورتي كه هر يك از اجزاي ميدان از حالت نرمال به حالت آلارم تغيير كند سيگنال جريان افزايش يافته و كنترل پنل مركزي با توجه به اين تغيير جريان و افزايش آن نسبت به حالت نرمال (STAND-BY) به حالت آلارم تغيير وضعيت خواهد داد.
سيستم اعلام حريق آدرس پذير
اصول کشف و تشخيص حريق در سيستم هاي آدرس پذير مشابه سيستم هاي متعارف است ، بجز اينکه در اينگونه از سيستم ها ، هريک از دتکتورها (آشکارسازهاي اتوماتيک) و يا شستي ها ، داراي آدرس منحصر به فردي هستند که از طريق آن تابلوي کنترل مرکزي قادر به شناسايي و تعيين محل دقیق هر يک از آنها است .
مدار کشف در اينگونه از سيستم ها نه بصورت شاخه اي ، بلکه به صورت حلقوي است که از تابلوي کنترل مرکزي آغاز و به همان تابلو ختم مي شود و کليه تجهيزات آشکارسازي به صورت موازي در همين مدار حلقوي جاي مي گيرند .
هر حلقه مي تواند به تناسب تعداد تجهيزات و سطوح مورد حفاظت ، يک يا چند منطقه را شامل شود و هر تابلوي کنترل مرکزي آدرس پذير نيز مي تواند يک يا چند حلقه را پشتيباني کند .
آشکارسازهاي سيستم آدرس پذير داراي قسمتي سوييچ گونه هستند که اين سوييچ ها براي شناسايي آن ها توسط تابلوي کنترل مرکزي به کار ميروند .
به نظر مي رسد در سيستم آدرس پذيرمنطقه بندي حائز اهميت کمتري در مقايسه conventional مي باشد ، زيرا شناسايي آشکارسازها از طريق شناسه اختصاصي آن ها امکان پذير است ، اما گستردن حلقه تشخيص بر بستر مناطق مختلف مي تواند به کشف محل وقوع ، سرعت بيشتري دهد .
بنابراين در اينگونه سيستم ها نيز اگرچه مناطق در قالب مدار مطرح نيستند ، اما با توجه به همان معيارهاي تعيين منطقه حريق ، به صورت مجازي در نظر گرفته مي شوند .
حداکثر مساحت فضاهايي که توسط يک حلقه مي توانند حفاظت شوند ، در صورت يکپارچه بودن فضا ، ١0هزار متر مربع است و بر اين اساس ، يک حلقه ٥ منطقه را پوشش مي دهد . در سيستم هاي آدرس پذير نيز همچون سيستم هاي متعارف بايد حداقل دو مدار آژير در نظر گرفته شود .
آشکارسازهاي آدرس پذير نيز مانند آشکارسازهاي متعارف داراي حساسيت از پيش تعيين شده کارخانه اي و عملکردي رله گونه هستند . با اين تفاوت که از مکانيزم خاصي براي آدرس دهي برخوردارند .
تابلوهاي کنترل مرکزي سيستم هاي آدرس پذير داراي نمايشگر LCD با قابليت نمايش پيام هاي کوتاه متني بوده و مي توانند هر يک از آشکارسازها يا شستي ها را شناسايي کنند .
اجزاي سيستم هاي اعلام حريق
سيستم اعلام حريق شامل سه جزء اصلي آشکار ساز(دتکتور)، تابلوي کنترل مرکزي و اعلام کننده هاي ديداري و شنيداري است . به طور معمول روند عملياتي با فعال شدن آشکار ساز به صورت اتوماتيک و يا دستي آغاز مي شود .
آشکار سازها به کمک ساختاري خاص و تحريک پذير ، سيگنالي را براي تابلوي کنترل مرکزي ارسال مي کنند .
تابلوي کنترل مرکزي پس از دريافت پيام ضمن تعيين محل وقوع حريق و در برخي موارد تعيين آشکار ساز تحريک شده ، اعلام کننده هاي صوتي را فعال مي کند . بنابراين چنانچه تابلوي کنترل مرکزي را به مثابه مغز در اندام کلي تلقي کنيم ، مي توانيم شستي هاي اعلام حريق که به صورت دستي عمل مي کنند و انواع آشکارسازهاي اتوماتيک را همچون اندام هاي حسي و اعلام کننده هاي صوتي و انواع تجهيزات در رله هاي فرمانپذير عمل کننده را همچون اندام هاي حرکتي به حساب آوريم .
سیستم اعلام سرقت یا همان دزدگیر
، بخشی از مجموعه سیستم های حفاظت الکترونیک است که علی الرغم نسبتاً ارزان بودن دارای کارایی بسیار مطلوب و مفید در زمینه اعلام ورود غیر مجاز به محل مورد در نظر دارد.
این سیستم از چندین قطعه با نام عمومی حسگر ( Detector ) و یک مرکز کنترل تشکیل می شود.
همچنین انواع آژیر و دستگاه های جانبی مثل ارسال کننده های پیام هشدار به افراد مربوطه نیز در کنار سیستم اعلام سرقت قابل بهره برداری هستند.
سیستم اعلام سرقت یا دزدگیر در دو نوع کلی معمولی که در آن تمام اجزا سیستم با کابل به مرکز کنترل ( کنترل پنل ) وصل می شوند
و نوع بی سیم که نیازی به کابل کشی ندارد، عرضه می شوند.
البته نوع بی سیم (Wireless) برای همه مکان ها توصیه نمی شود.
-
انواع حسگر:
انواع سنسورها یا حسگر ها عبارتند از
-
سنسور آهنربایی یا مگنت: این سنسور بر روی درب ها یا پنجره ها نصب شده و می تواند باز شدن یا بسته شدن آنها را تشخیص و به مرکز کنترل اعلام نماید.
-
سنسور شوک و یا ضربه: این حسگر معمولاً با نصب بر روی شیشه ها یا دیوارهایی که بیم نفوذ از آنها می رود نصب شده و در صورت اقدام برای تخریب آنها، علامت لازمه را به مرکز کنترل ارسال می کند.
-
سنسور چشمی و یا حرکتی: این سنسورها که بیشترین مصرف را دارند با کمک پرتوهای مادون قرمز، می توانند در روز یا شب و در تاریکی مطلق وجود هر گونه موجود زنده ایی را تشخیص دهند.
-
سنسور دود یا حرارت: اکثر کنترل پنل های اعلام سرقت قابلیت تشخیص سیگنال های این سنسورها را نیز که حسگرهای تخصصی سیستم اعلام حریق هستند را دارند و در بسیاری از اماکن کوچک می توان از پنل مرکزی دزدگیر حداکثر استفاده را برد و یک سیستم جمع و جور تشخیص حریق نیز در کنار اعلام سرقت راه اندازی نمود.
# برخی دتکتورهای مستقل یا Stand alone نیز در بازار یافت می شوند که برای محل های خیلی کوچک طراحی شده اند و به تنهایی می توانند ضمن تشخیص حرکت، آلارم یا هشدار نیز بدهند.
# کلیه ورودی ها و نواحی که از آنها امکان نفوذ وجود دارد باید توسط سنسور مناسب پوشش یافته بطوری که از هیچ راهی امکان ورود غیر مجاز بدون مواجهه با حسگرها نباشد.
-
کنترل پنل
پنل مدیریت یا مر کز کنترل ضمن تشخیص علامت های ارسال شده ار دتکتورها وظیفه اعلام آلارم ها و ارسال پیام ها را نیز به عهده دارد.
کنترل پنل ها معمولاً بسته به مورد با ریموت، یا کد (رمز) فعال یا غیر فعال می شوند.
بدیهی است که کد دارای امنیت بیشتری است زیرا امکان مفقود شدن آن وجود ندارد (البته اگر فراموش نشود!).
صفحه کلید بطور معمول در جای امنی و پوشیده ای که براحتی در دسترس نباشد نصب می شود.
انواع ریموت در بازار وجود دارد که مدل های ارزان قیمت دارای امنیت کمی هستند زیرا براحتی قابل کپی برداری هستند!!!
لذا پیشنهاد می شود حتی الامکان از ریموت های مطمئن تر استفاده شود.
برای ساختمان های بزرگ، کنترل پنل های پیچیده ای طراحی شده که دارای امکانات زیادی هستند
منجمله امکان تشخیص آلارم هر حسگر بطور جداگانه و یا غیر فعال نمودن برخی نواحی هنگام گشت زنی.
اقلام و لوازم جانبی
-
آژیر: اصلی ترین عامل ترساندن سارق و خبر نمودن مردم از نفوذ احتمالی، آزیر است
-
آژیر باید در موقعیتی نصب شود که صدای آن برای همسایه ها و عابرین به خوبی قابل شنیدن و تشخیص باشد.
-
چراغ گردان: نور چراغ گردان به همراه صدای آزیر عامل بسیار مهمی در ترساندن سارقین دارد.
-
باطری پشتیبان: سیستم اعلام سرقت مثل هر سیستم الکترونیکی دیگر نیاز به برق دارد و در صورت قطعی برق، کاملاً بی اثر خواهد بود.
-
لذا همه این سیستم ها باید به باطری داخلی مجهز باشند تا در صورت قطع شدن برق که ممکن است عمدی باشد، بتوانند به کار خود ادامه دهند.
-
انواع تلفن کننده: سیستم می تواند در مواقع خطر بوسیله خط تلفن یا خط موبایل، پیغام های از پیش تعریف شده را به چندین نفر مثل پلیس یا افرادی که می توانند سریع خود را به محل برسانند، اعلام کند.
-
پدال و شستی خطر:
-
در بانک ها یا فروشگاه هایی که کالای گران قیمت می فروشند مثل زرگری هاو غیره، سنسورها در طول روز باید غیر فعال باشند، می توان از انواع پدال و شستی استفاده نمود تا در شرایط خطر افراد بتوانند سیستم را تحریک نمایند.
چند نکته و توصیه کاربردی:
-
اگر همزمان با نصب سیستم اعلام سرقت ( دزدگیر اماکن ) از دوربین مدار بسته با قابلیت انتفال تصویر نیز بهره برداری نمائید، در مواقعی که سیستم به شما اعلام آلارم نماید، شما می توانید با موبایل یا کامپیوتر علت آلارم و هشدار را برسی نمائید.
-
هیچ سیستم حفاظت الکترونیک به تنهایی یا به اتفاق نمی تواند و نمی توانند امنیت شما را تضمین نمایند!
-
اصول حفاظتی مثل مسدود نمودن ورودی ها با حفاظ فلزی استاندارد را فراموش ننمائید.
-
هرگز کلیدهای خود را اختیار افراد نا مطمئن و … قرار ندهید.
-
آشنایی با سیستم اعلام سرقت ساختمان یا دزدگیر اماکن به شما در انتخاب صحیح سیستم کمک می کند.
-
حتمارياً از افراد و شرکت های معتبر یرای نصب سیستم های حفاظت الکترونیک استفاده کنید
-
حتماً رمزها را بلافاصله پس از تحویل گرفتن سیستم عوض کنید.